یادداشت مخاطبی به شعر " حسرت پرنده‌ی هوس"

جناب محمد راهنمای بزرگوار در بخش نظرات شعر " حسرت پرنده‌ی هوس"  از سه‌گانی نیمایی‌ام‏‏، ضمن اظهار لطف بر سروده‌هایم انگشت گذاشتند به ترکیب «`پرنده‌ی هوس« و آن را خارج از نحو زبان دانستند و پیشنهاد دادند به‌جای آن بایستی صفت مرکبی، مانند پرهوس می‌آمد؛ اما تنگنای وزن را علت آوردن هوس به‌جای پرهوس در این سروده‌ام دانستند.‏

همان‌گونه که در بخش نظرات آن اثر در پاسخ این مخاطب گرامی نوشتم، از انواع آشنازدایی در شعر، یکی‌اش «آشنازدایی ترکیبی« است. استفاده از این شگرد هنری؛ یعنی خرق عادت و ایجـاد تغییـر در نحو زبان می‌تواند موسیقی کلام را قوی‌تر کند. به بیت زیر از یک مُسَمَّط «ملک‌الشعرای بهار« با زاویه‌دید متفاوت از سه‌گانی‌ام که آن را سروده است، نگاهی بیندازید:

لطف گفتار تو شد دام ره «مرغ هوس«

به هوس بال زد و گشت گرفتار قفس

دوست بزرگوار! «یدالله رویایی« نیز در شعرهایش از «آشنازدایی ترکیبی« بهره‌ها برده است. آن‌جا که می‌گوید:

... وقتـی سخن از تو می‌گویم/ از عاشق/ از عارفانه می‌گویم.../

به‌کارگیری واژه‌ی «عاشق« به‌جای «عاشقانه«، تنها یک نمونه از تغییـر در نحو زبان است که به موسیقی سروده‌‌اش قوت بخشیده‌است.

داوود خانی خلیفه‌محله