چُستگویی ملوکانهی جمالالدین محمدبن نصیر و داوود خانی خلیفهمحله
پیدیافِ چُستگویی ملوکانهی جمالالدین محمدبن نصیر و داوود خانی خلیفهمحله
حمید قهندزی گفت در آن وقت که بهدهلی میآمد [جمالالدین محمدبن نصیر] بخششها کرده بود و در خزانه، نقدی نمانده روزی شراب میخورد و مست خراب نشستهبود، خواستم که او را رباعی گویم، مگر از انعام او نصیبی یابم؛ این رباعی انشا کردم:
ای قاعدة دست تو زر بخشیدن
چه زر که بهگنجها گهر بخشیدن ...
او [جمالالدین محمدبن نصیر] نیز بدیهه، بیهیچ تأملوتوقف گفت:
زین پیش از ما بود اگر بخشیدن
هر بیتی را خانة زر بخشیدن
اکنون چو دل و خزینه پر گشت و تهی
مائیم و زبان و کیرِ خر بخشیدن
**
اشاره: از واژة "بیت" مصراع دوم رباعی محمدبن نصیر، معنی مرد شریف برآید بیرون.
مقداری از تذکرة لباب الالباب، تصنیف محمد عوفی را که خواندیم، چشمبرهمزدنی، قرونْ درنوردیدیم و بهیاری محمدبن نصیر شتافتیم و پیشاپیش، پوزشم را از چُستگویی این رباعی بهملاست پذیرا باشید!
هرچند نصیر کیرِخر میبخشید
منظور همان آبِ کمر میبخشید
بیهیچ سخن قبول باید، کآخِر
از سوز دل و دیدة تر میبخشید! (داوود خانی خلیفهمحله)
- ۹۸/۰۱/۰۴